Elena Dementieva: Golden Girl

Acht jaar geleden won Elena Dementieva al zilver op de Spelen van Sydney. Ze behoorde tot de eerste generatie Russische wereldtoppers die het vrouwentennis veroverden, maar waar haar Olympische doorbraak een opmaat leek voor een glansrijke carrière, bleven grote prijzen jaar na jaar uit voor de Moskoviete. Verdrongen uit de spotlights en door velen al afgeschreven voor succes op het hoogste niveau, was daar in Peking dan toch plotseling die hoofdprijs: Olympisch goud. “Niets is mooier dan dit,” aldus de dolgelukkige winnares.

Juni 2004. Elena Dementieva bereikt op Roland Garros haar eerste Grand Slam finale en is daarin favoriete tegen haar landgenote Anastasia Myskina. Maar in de eerste volledig Russische finale op Grand Slam-niveau, wordt Dementieva bevangen door de zenuwen en gaat ze met 6-1, 6-2 hard onderuit. Een paar maanden later krijgt ze een nieuwe kans, wanneer ze de finale haalt van de US Open tegen opnieuw een landgenote, de verrassende 19-jarige Svetlana Kuznetsova. Dat zou toch moeten lukken. Maar nee, Dementieva ging wederom in twee setjes ten onder.

Het waren vooralsnog haar enige twee finaleplaatsen op een Grand Slam-toernooi. Dementieva draaide de afgelopen jaren mee op Top-10 niveau, maar het gat met de absolute wereldtoppers werd langzaamaan groter. Ze werd voorbijgestreefd door jonge talenten als Ana Ivanovic en Jelena Jankovic, en ook in de Russische pikorde haalden Kuznetsova, Maria Sharapova en Anna Chakvetadze haar in. In 2007 wierpen blessures haar aan het begin van het seizoen verder terug. Maar toen kwam de ommekeer. Aan het eind van het afgelopen jaar schreef Dementieva verrassend het grote indoortoernooi van Moskou op haar naam, waar ze in de finale afrekende met Serena Williams. Ze speelde een fantastisch toernooi in Dubai aan het begin van het seizoen, waar ze Kuznetsova en Ivanovic versloeg op weg naar de titel. Op Roland Garros liet ze een ruime voorsprong en match points glippen tegen Dinara Safina in de kwartfinale, maar op Wimbledon bereikte ze wel de laatste vier.

Dementieva had dus al bewezen dat haar rol aan de top op 26-jarige leeftijd nog lang niet is uitgespeeld, vóórdat ze afreisde naar Peking. Maar toch verbaasde ze vriend en vijand door met de gouden medaille aan de haal te gaan. Ze speelde na Wimbledon slechts één voorbereidingstoernooi op de Spelen, waar een eerste ronde in Montreal direct het eindstation was. “Het is moeilijk te geloven,” verklaarde ze na haar gewonnen finale tegen Dinara Safina. “Ik heb me hier lang, lang op voorbereid en elke dag droomde ik over succes op de Spelen. Maar nu het moment daar is, is het toch nog een grote verrassing. Dit is zonder twijfel het mooiste moment in mijn carrière, zelfs in mijn leven. Ik zal dit nooit vergeten.”

Als doorgewinterde prof in een vrouwencircuit dat wordt overspoeld met nieuwe, jonge supertalenten is Dementieva het succes van harte gegund. Het ontbreken van een grote titel vrat aan het Russische gevoelsmens. Ze dreigde de boeken in te gaan als een van de beste speelsters aller tijden die nooit een grote prijs zou pakken. Maar nu is haar harde werken dus toch beloond.

Desalniettemin is daar, gezien de vrij korte geschiedenis van tennis op de moderne Olympische Spelen (tennis verdween na 1924 van het programma en keerde in 1988 terug), de logische vraag; hoeveel is Olympisch goud waard voor een tennisser, die is getraind voor Grand Slam succes?“

Journalisten vragen me altijd wat er belangrijker is, de Olympische Spelen, of een Grand Slam,” aldus Dementieva. “Natuurlijk zijn dat de Spelen. Ik kan het niet vergelijken, want de Olympische Spelen zijn gewoon zoveel groter. Het is de droom van elke sporter om alleen al hier aanwezig te kunnen zijn. Maar om dan ook nog Olympisch kampioen te worden, dat is het ultieme. Alles wat ik in mijn leven heb gedaan, het harde trainen, het geloven in mezelf, het is het allemaal waard, voor dit ene moment.”

De opluchting is dus groot bij Dementieva. Zó vaak in het verleden ging het mis in de belangrijke wedstrijden, waardoor het aantal criticasters dat twijfelde aan haar mentale weerbaarheid, met het verstrijken van elk groot toernooi toenam. Met het winnen van de gouden medaille heeft Dementieva hen eindelijk het zwijgen kunnen opleggen.“

Dit betekent zoveel meer voor me dan het winnen van een Grand Slam. Heel het seizoen heeft voor mij in het teken gestaan van dit evenement. Ik kon ook aan niks anders denken. Ik weet dat de US Open voor de deur staat, maar dit was voor mij hét moment waar ik op heb gewacht en dus wil ik daar goed van genieten.”

Voor het Russische vrouwentennis waren de Spelen een ultiem statement van dominantie. Favoriete Kuznetsova verloor in de eerste ronde, Chakvetadze bleef thuis en Sharapova moest geblesseerd afzeggen, maar reservespeelster Vera Zvonareva werd ingezet en nam gewoon het brons mee naar huis. Het zilver ging dus naar Safina.“

Het bewijst hoezeer we hebben gedomineerd de laatste jaren,” zegt Dementieva. “We hebben veel Russische finales gezien op de grote toernooien, maar nu we zo met z’n drieën daar op het podium stonden, dat was een heel groot moment voor Rusland.”

Dementieva is teruggekeerd in de Top-5 van de wereldranglijst en bij een sterk optreden in New York maakt ze een uitstekende kans om haar beste klassering ooit (nummer vier) te verbeteren. Maar als de Olympische titel zoveel meer voor haar betekent dan een Grand Slam-zege, heeft ze dan nog wel doelen voor de toekomst?

“Dat is een goede vraag. Ik weet niet of ik nog een Olympische Spelen mee zal maken, dus eerlijk gezegd heb ik nu even niks om over te dromen. Er zijn natuurlijk een hoop dingen die je kan bereiken in de tennissport; het winnen van een Grand Slam, nummer één van de wereld worden, maar er is echt niets mooiers dan het winnen van een gouden medaille, niets.”